W niedzielę, 28 lutego, na terenie gminy Przasnysz odbyła się druga edycja imprezy rekreacyjno-edukacyjnej zainicjowanej przed rokiem przez Grupę Rekonstrukcyjno-Historyczną 14 Pułku Strzelców Syberyjskich z Przasnysza. Ponad 50 osób wzięło udział w II Rajdzie Pieszym „Śladami Bitwy Przasnyskiej”.
Przasnysz i okoliczne miejscowości w czasie bitwy z lutego 1915 roku uległy ogromnemu zniszczeniu. W podprzasnyskich wsiach straty wynosiły około 80% zabudowań, a w samym Przasnyszu zniszczono połowę domostw. Nigdy wcześniej ani też nigdy później nie doszło do takiej katastrofy i pożogi wojennej, jak właśnie wtedy. Przez wiele lat jednak w lokalnych środowiskach mało się o tym mówiło. Dopiero od dekady rozpoczęły się starania mające przywrócić zbiorową pamięć o wydarzeniu sprzed ponad stu lat. Rajd pieszy jest jednym z kroków zmierzających w kierunku spopularyzowania wiedzy na temat wojny, która w latach 1014-1915 trwała na terenie powiatu przasnyskiego.
Druga edycja rajdu miała upamiętnić szlak bojowy 14., 15. i 16. pułku syberyjskiego ze składu 4 Dywizji Syberyjskiej, a także pruskiej 9. brygady landwehry oraz 36. Rezerwowej Dywizji Piechoty. Jednostki te walczyły ze sobą na odcinku od Szli do Karwacza w dniach od 18 do 28 lutego 1915 roku. Plan był więc taki, by w ciągu jednego dnia przejść odcinek: Święte Miejsce – Grabowo – Góry Karwackie – Bartniki – Wandolin – Zawadki – Karwacz.
Rajd rozpoczął się punktualnie o godzinie 8.00 – o tej godzinie uczestnicy ruszyli z Przasnysza do Świętego Miejsca. Po przybyciu na miejsce startu, wszyscy udali się najpierw do kościoła na mszę św. w intencji wszystkich poległych, w tym także Polaków walczących na frontach I wojny światowej. Następnie uczestnicy rajdu przemaszerowali na cmentarz parafialny, by tu oddać hołd pochowanym żołnierzom z 1915 roku.
Ze Świętego Miejsca pod czujnym okiem Policji z Przasnysza rajd wyruszył przez Grabowo – Góry Karwackie – Polny Młyn do cmentarza wojskowego w Bartnikach. W Bartnikach uczestnicy skosztowali gorącej herbatki i kawy przygotowanej przez Krzysztofa Cieszkowskiego i Grzegorza Chudego z 14PSS. Po odpoczynku, zapaleniu zniczy i krótkiej opowieści Mariusza Maciaszczyka – komandora rajdu – na temat tego miejsca spoczynku, wszyscy wyruszyli w stronę Wandolina. Tu zapalono kolejne biało-czerwone znicze na nieistniejącym już cmentarzu pierwszowojennym w tej miejscowości.
Ostatnim odcinkiem była droga z Wandolina przez Karwacz oraz kompleks leśny do parkingu zlokalizowanego przy drodze Przasnysz – Krasnosielc, obok którego zlokalizowany jest cmentarz pierwszowojenny. Przy ostatnim miejscu spoczynku żołnierzy Wielkiej Wojny uczestnicy rajdu skosztowali smacznego gulaszu z przyfrontowego kociołka przygotowanego przez Mariusza Łyszkowskiego z pomocą kolegów z 14 PSS. Po odpoczynku i posiłku nastąpił bardzo ważny dla rekonstruktorów oraz miłośników historii moment, mianowicie wkopanie krzyża upamiętniającego poległych żołnierzy. Brzezinowy krzyż wkopała młodzież występująca w rekonstrukcji historycznej. W międzyczasie Mariusz Maciaszczyk opowiedział historię tego miejsca. Na krzyżu zamontowano tabliczkę z napisem:
TU SPOCZYWAJĄ ŻOŁNIERZE RÓŻNYCH NARODOWOŚCI (WŚRÓD NICH POLACY) POLEGLI W BITWIE PRZASNYSKIEJ W 1915 ROKU. USZANUJ TO MIEJSCE!
Z Karwacza wszyscy wrócili autobusem do Przasnysza na konferencję historyczną zorganizowaną w Muzeum Historycznym w Przasnyszu. Podczas konferencji zaprezentowano następujące referaty:
Jakub Wojewoda z Muzeum Sochaczewskiego – „Polacy w obcych mundurach w czasie Wielkiej Wojny”;
Radosław Waleszczak – „Rosjanie żyjący w XIX-XX wieku na północnym Mazowszu”.
Jacek Furmańczyk – referat nt. jednostek niemieckich, ich rodzaju, typach wojsk oraz składzie narodowościowym w czasie I wojny światowej.
W międzyczasie można było zwiedzać wystawę poświęconą żołnierzom wyklętym przygotowaną przez GRH 14 PSS, przy współpracy z Fundacją „Niepodległość” z Lublina.
Grupa Rekonstrukcji Historycznej 14 Pułk Strzelców Syberyjskich z Przasnysza koło TPZP składa serdeczne podziękowania wszystkim uczestnikom rajdu – w tym rekonstruktorom z Poznania, Warszawy, Malborka, Olsztyna, Modlina, Przasnysza i okolic, a także uczniom Gimnazjum im. Noblistów Polskich z Przasnysza, harcerzom z Hufca Przasnysz oraz mieszkańcom Przasnysza i okolic.
Osobne podziękowania należą się księdzu proboszczowi Jackowi Daszkowskiemu oraz Komendzie Policji z Przasnysza za pomoc merytoryczną w organizacji rajdu, a także burmistrzowi Przasnysza Waldemarowi Trochimiukowi, wójt Gminy Przasnysz Grażynie Wróblewskiej, Nadleśnictwu Przasnysz oraz Pani Agnieszce Brykner dyrektor Muzeum Historycznego z Przasnysza – za wsparcie sponsorskie całej uroczystości.
Urząd Gminy Przasnysz pracuje:
od poniedziałku do piątku w godz. 8.00 - 16.00
